Nederlandse grammatica onderwerp van irritatie en schaterlach

Vandaag tien jaar geleden, werd in de Verenigde Staten de dag van de grammatica in het leven geroepen door de oprichter van de Vereniging voor het promoten van goede grammatica. Vorig jaar werd deze dag voor het eerst ook in Nederland gehouden. Geïnteresseerden konden die dag verscheidene lezingen over taal, taalstoornissen of taalkeuze bij het schrijven van boeken bijwonen. Dit jaar lijkt hier geen herhaling van te komen en de vereniging die de dag in de VS had uitgeroepen, blijkt niet meer te bestaan. De dag lijkt in het water gevallen, maar grammatica blijft een heikel punt in de Nederlandse samenleving. Waarom is zo"n dag eigenlijk nodig en welke taalfouten worden als het meest hinderlijk ervaren?

Omstreden onderwerp

Vorig jaar ontstond er ophef omdat een hoofddocent aan de Hogeschool van Rotterdam van mening was dat "de/het" en "-dt"-foutjes gewoon moeten kunnen. Vooral met de Nederlandse multiculturele samenleving in het achterhoofd. Echter, Sander Dekker, toenmalig staatssecretaris van Onderwijs, schreef eerder dat jaar een open brief over het Nederlands leesvaardigheid examen op middelbare scholen. Hij was van mening dat incorrecte formuleringen en onjuist taalgebruik bij het examen tot maximaal 4 punten aftrek moesten krijgen. Hier kwam veel kritiek op omdat het hier een leesvaardigheid en niet een schrijfvaardigheid examen betrof. Een leraar bracht daarbij aan het licht dat in de open brief van de heer Dekker ook genoeg spelfouten te vinden waren. Ook ontdekte Mr. Rogier van Dam, docent bij de Beroepsopleiding gemeentejuristen en hoofddocent hbo-Rechten aan de HAN, allerlei taalfouten in de wetgeving, een plek waar je deze als laatste zou verwachten. Deze voorbeelden geven aan dat taal in Nederland een omstreden onderwerp is.

Verengelsing van de Nederlandse taal

Al vanaf de Tweede Wereldoorlog sluipen Engelse woorden de Nederlandse taal in, maar tegenwoordig gaat dit steeds sneller. Globalisering heeft dit in een stroomversnelling gezet, met gevolgen voor het Nederlandse taalgebruik. In de Engelse taal worden samengestelde woorden los van elkaar geschreven zoals "account manager", in het Nederlands is dit echter accountmanager, dit is een van de vele voorbeelden die vaak misgaan. Ook is het aanduiden van bezit anders in het Engels. Rachel"s car staat in het Engels voor Rachel her car. In Nederland wordt bezit aangeduid zonder apostrof tenzij het raar klinkt. Het is dan dus Rachels auto, maar wel Jessica"s fiets.

Zo vaak fout gedaan

Sommige taalfouten worden zo vaak gemaakt, dat ze niet meer als fout opgemerkt worden en den duur zelfs worden opgenomen in het Groene Boekje, de officiële spellinggids van het Nederlands. Met het oog op de huidige multiculturele samenleving een interessante ontwikkeling, omdat fouten gemaakt door personen met een migratieachtergrond in de toekomst nog wel eens geaccepteerd kunnen worden. De meest opvallende fout die is opgenomen in het Groene Boekje is "overnieuw". Het is eigenlijk een contaminatie van "iets over doen" en "iets opnieuw doen". Overnieuw betekent nu dat je iets nog eens doet, maar dan anders. Opnieuw betekent dat je iets nog eens op dezelfde manier gaat doen.

Grappige fouten

Fouten maken is niet altijd ergerlijk zoals sommigen beweren. Er zijn ook websites opgericht waar mensen foto's kunnen insturen van fouten die tot grappige, onbedoelde betekenissen leiden. Zoals het aanbieden van een "nijntje 3Drugstas", het prijzen van "een nieuwe collectie mannen achteraan de winkel", het aangeven dat klanten "voor vragen terecht kunnen bij de kamerplanten" of een bord met de mededeling dat "deze plek geen honden uitlaadplaats is". De korte en lange ei blijven moeilijk, ook voor het café dat "haar eigen taarten berijdt". Kortom, verkeerde grammatica is omstreden en wordt zowel als verwerpelijk en vermakelijk ervaren.

Foto: Pixabay