Ook Nederland kampt met Russisch nepnieuws

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken waarschuwt in een brief aan de Tweede Kamer dat Nederland slachtoffer is van nepnieuws verspreid door buitenlandse partijen. Zij haalt nadrukkelijk Rusland aan.

Met dit nepnieuws probeert Rusland volgens Ollongren de Nederlandse publieke opinie te beïnvloeden. "Nederland staat in het vizier van onder meer Russische inlichtingendiensten", zo schrijft de minister in haar Kamerbrief. Zij haalt specifiek Rusland aan omdat van dit land zeker bekend is dat zij zich hieraan schuldig maken na aanleiding van onderzoek door Nederlandse inlichtingendiensten. Dat andere landen ook nepnieuws verspreiden in Nederland, dat is volgens Ollongren zeker mogelijk.

Een voorbeeld dat wordt genoemd door de minister is een nepwebsite in Rusland van de Nederlandse overheid met desinformatie over de MH17-ramp. Zij vindt dat media en technologiebedrijven zoals Google en Facebook een belangrijke rol spelen bij de afweging of er wel of geen sprake is van nepnieuws. Het kabinet heeft besloten om uit te zoeken hoe dit soort politieke beïnvloeding tegen kan worden gegaan.

Volgens het kabinet is de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten noodzakelijk om onderzoek te kunnen blijven verrichten naar de malafide online praktijken. "Om zicht te krijgen op het fenomeen van digitale aanvallen en verspreiding van valse berichten is onderzoek naar de intenties en capaciteiten van statelijke actoren nodig.", zo staat vermeld op de site van de Rijksoverheid.

Propaganda

Zoals Ollengren beschrijft: "De verspreiding van nepnieuws is geen nieuw fenomeen, maar komt wel steeds vaker voor. Brede verspreiding van desinformatie kan makkelijk, anoniem, snel en goedkoop."

Tijdens de Amerikaanse verkiezingen is er ook een hoop nepnieuws verspreid om de publieke opinie te beïnvloeden, met name via Facebook. Er werden dan berichten geplaatst die betrekking hadden tot politieke en sociale kwesties zoals abortus of de wapenwet, afkomstig van Russische bronnen.

Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar deze praktijken. In eerste instantie ontkende Facebook CEO Mark Zuckerberg dat Facebook gebruikt werd voor het verspreiden van Russisch nepnieuws. Later draaide hij echter bij en erkende hij dat het een groot probleem was waarna hij besloot om strenger op te treden tegen de verspreiding van nepnieuws op Facebook.