Houd rekening met de zes cultuurdimensies van Hofstede

Door de globalisering en digitalisering is het voor ondernemers gemakkelijker om niet alleen binnen Nederland zaken te doen, maar ook in het buitenland. Dat biedt veel kansen, want hierdoor kunt u als ondernemer een veel grotere doelgroep en markt bedienen. Maar zaken die voor u als vanzelfsprekend worden gezien tijdens het zakendoen, kunnen in andere landen heel anders zijn. Het is dan ook van belang dat u hiervan op de hoogte bent en zich tijdig inleest over cultuurverschillen wanneer u met buitenlandse ondernemingen een samenwerking aangaat.

Geert Hofstede

Het aantal internationale samenwerkingen is wellicht de afgelopen jaren gestegen en vergemakkelijkt door digitalisering, toch bestaan theorieën over cultuurverschillen in internationale samenwerkingen al een lange tijd. Geert Hofstede wordt als een van de grondleggers gezien als het aankomt op cultuurverschillen en het in achtnemen van deze verschillen. De zes cultuurdimensies zijn dan ook onmisbaar voor organisaties die internationaal zakendoen.

Geert Hofstede onderscheid zes culturele dimensies die kunnen verschillen per cultuur. Het gaat daarbij om de volgende dimensies:

Kleine machtsafstand vs. Grote machtsafstand

Een zeer belangrijke dimensie in organisaties is de perceptie van een kleine of grote machtsafstand. Hofstede omschrijft dit als "de mate waarin de leden van organisaties en instellingen (zoals families) accepteren en verwachten dat macht ongelijk is verdeeld". Nederland is een land met een relatief kleine machtsafstand en dat is ook af te leiden aan het feit dat Nederlanders veelal "je" of "jij" zeggen tegen hun leidinggevende of directeur. Daarnaast zijn de meeste Nederlanders niet enorm onder de indruk van titels als "Dr." of "Prof.". Dit is erg van belang wanneer u als Nederlander zaken doet met bedrijven uit landen met een relatief hoge machtsafstand zoals Duitsland, Frankrijk of Rusland. Let er vooral op dat u voldoende respect toont zoals gebruikelijk is in deze landen en probeer amicaal gedrag te vermijden.

Individualisme vs. Collectivisme

De tweede culturele dimensie van Hofstede omvat het concept Individualisme vs. Collectivisme. Hiermee wordt gekeken naar het feit of mensen zichzelf zien als onafhankelijk en een eigen persoon of dat zij zich juist identificeren als onderdeel van een groep en dus hiervan afhankelijk zijn. Daarbij is het belangrijk dat individualisme niet als egoïsme wordt opgevat. Nederland is een relatief individualistisch land, maar landen in Zuid-Europa of Azië zijn veelal collectivistisch en hechten om die reden veel waarde aan harmonie en langdurige relaties. Waar u als Nederlander wellicht uitgaat van een éénmalige deal waar u niet aan blijft gebonden, kan een bedrijf met een collectivistische achtergrond dit anders zien. Probeer daarom duidelijkheid te creëren over de wijze en duur van samenwerking.

Masculien vs. Feminien

De culturele dimensie waarin wordt gekeken naar een masculiene of feminiene cultuur, kan ook van groot belang zijn in een internationale samenwerking. Hierbij gaat het voornamelijk om de rollen die mannen en vrouwen in de maatschappij worden verwacht te vervullen. In een masculiene cultuur worden mannen verwacht sterk te zijn en is er veel sprake van competitiviteit en concurrentie. Daarentegen wordt er in een feminiene maatschappij minder waarde gehecht aan competitiviteit en wordt dit ook niet aangemoedigd. Daarnaast zijn de verwachte rollen van man en vrouw minder duidelijk en is er veelal sprake van een verzorgingsstaat waarin de staat verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van burgers. Nederland is een relatief feminien land en Scandinavische landen zijn nog meer feminien. Landen als Amerika of China zijn sterk masculiene landen.

Lage onzekerheidsvermijding vs. Hoge onzekerheidsvermijding

De vierde dimensie die de mate van onzekerheidsvermijding bespreekt, heeft betrekking op de mate waarin een maatschappij een bepaalde mate van onzekerheid en ambiguïteit tolereert. Daarbij is er een onderscheid te maken tussen culturen met een hoge onzekerheidsvermijding en culturen met een lage onzekerheidsvermijding. Culturen met een lage onzekerheidsvermijding zullen bijvoorbeeld minder verzekeringen afsluiten dan landen met een hoge onzekerheidsvermijding. Nederland is een land met een hoge onzekerheidsvermijding en dat is ook vaak te zien aan het aantal verzekeringen die in ons land worden afgesloten. Wanneer u een internationale samenwerking aangaat is het belangrijk dat u hierover op één lijn zit, want het is mogelijk dat een internationaal bedrijf meer tolerantie heeft voor onzekerheid (en dus ook bepaalde risico"s) dan u als Nederlander. Een land met een lage onzekerheidsvermijding is China.

Lange termijn vs. korte termijn

De vijfde culturele dimensie van Hofstede beschrijft de wijze waarop samenlevingen een lange of korte termijn oriëntatie hebben. Hofstede definieert deze dimensie als "De mate waarin een maatschappij een toekomstgericht perspectief laat zien tegenover een conventioneel historisch korte-termijn beleid". Nederland is een land dat meer naar de lange termijn oriëntatie kijkt en dat is bijvoorbeeld af te leiden uit bijvoorbeeld duurzaamheidsmaatregelen. Aziatische landen daarentegen zijn meer korte-termijn gericht.

Indulgence

Een dimensie die later is toegevoegd, is de mate waarin samenlevingen en culturen waarde hechten aan een holistische levensstijl. Daarbij gaat het om de mate waarin mensen wensen en impulsen proberen te beheersen op basis van de manier waarop zij zijn opgevoed. Daarbij gaat het om de mate die zij toestaan aan vreugde of juist zelfrestrictie. Landen als Australië zijn sterk holistisch, terwijl een land als Rusland of China dit niet accepteren. Als Nederlanders zijn wij relatief holistisch, maar het is van belang dat een internationale partner dit wellicht niet is.

Er zijn natuurlijk vele culturen waar u als ondernemer wellicht niet het fijne van weet. Wanneer u besluit om samen te werken met internationale bedrijven, is het daarom aan te raden om u te verdiepen in de mogelijke cultuurverschillen. De inzichten van Hofstede kunnen u daarbij helpen en geven u de mogelijkheid om de verschillende culturen te vergelijken.